Diyafram nedir? Ne işe yarar?

11.04.2017
• Teknoloji • Nedir • Nasil-Calisir • Nasil-Yapilir
Diyafram Nedir?

Diyafram Nedir?

Diyafram (exposure) , objektif (lens) merkezinde yer alan ve çekim yapılan ortamda objektife gelen ışınların ne kadarının aynanın üzerine yansıyacağını belirleyen mekanik yapıdır. Fotoğraf makinesi ve diyafram (f değeri) ilişkisi, gözümüz ile gözbebeğimiz arasındaki ilişkiye benzer. Çok fazla ışığın olduğu ortamda gözbebeğimizin kısılması veya karanlık ortamlarda gözbebeğimizin açılması gibi. Dolayısıyla, diyafram sayesinde aynı gözbebeğimiz ile yaptığımız gibi, gelen ışığın miktarını kontrol edebiliriz.

Diyafram değerleri şu şekilde sıralanır: 1.0, 1.1, 1.2, 1.4, 1.6, 1.8, 2.0 , 2.2, 2.5, 2.8 , 3.2, 3.5, 4.0 , 4.5, 5.0, 5.6 , 6.3, 7.1, 8.0 , 9.0, 10, 11 , 13, 14, 16 , 18, 20, 22 , 25, 29, 32 … Koyu ile yazılmış olanlar tam stoplardır. İki tam stop arasında, lensten aynaya düşen ışık miktarı iki katı azı ya da fazlasıdır. Örneğin f/4.0 yerine daha kısık bir diyafram değeri olan f/5,6 ile çekim yapılırsa aynaya yansıyan ışık iki kat azalacaktır. Bu durumda, gelen ışık miktarı azalacağı için enstantane ya da iso değerleri sabit tutulursa daha karanlık bir fotoğraf elde edilecektir.


Kaynak: http://cafenohut.blogspot.com.tr/2013/01/yeni-baslayanlar-icin-fotograf-cekim.html

Açık diyafram değerlerinde (f/1.0 – f/5.6) fotoğraf makinesi ortamdaki ışığı daha çok kullanacağı için daha aydınlık hatta ışık patlamasının olduğu kareler elde edilir. Bu durumda, enstantaneyi (çekim hızı) arttırmak suretiyle ışık patlamaları engellenmiş olur. Bu tür açık diyafram değerleri, özellikle karanlık ve loş ortamlarda hızlı çekim yapabilmemizi ve net kareler elde etmemizi sağlar. Açık diyafram değerlerini kullanmanın diğer bir faydası ise alan derinliğini yüksek kareler elde edebilmemizdir. Diğer bir deyişle, açık diyafram kullanılarak arka planı flu olan ve çekimdeki odak noktası objeyi ön planda etkili şekilde ortaya koyan kareler çekmek mümkündür. Aynı kompozisyonun F/5,6 ile çekilmiş olduğu kare ( https://en.wikipedia.org/wiki/Aperture#/media/File:Jonquil_flowers_at_f5.jpg ) ile F/32 ile çekildiği ( https://en.wikipedia.org/wiki/Aperture#/media/File:Jonquil_flowers_at_f32.jpg ) iki kare arasındaki alan derinliği farkı net şekilde görülebilir.

Ya da aşağıdaki karede f/2.0 ile ve f/16 diyafram değerleri arasındaki alan derinliği farkını görmek mümkündür.



Kaynak: http://www.exposureguide.com/exposure.htm

Bir fotoğraf makinesi ile çekim yaparken kullanabileceğimiz en açık diyafram değerleri, çekim için kullanılan lense göre değişir. Bazı lenslerin en açık diyafram değeri f/1,2 iken bazı lenslerde bu odak f4.0 olabilir. Şekildeki Nikkor lenste en açık diyafram değeri, en açık diyafram değeri 18 mm’de f/3,5; 55 mm’de f/5,6’dır. Aynı şekilde, bazı objektifler, f/22’ye kadar kısılabilirken özel amaçla üretilen lenslerde f/90 değerleri de kullanılabilir. Bir lenste kullanılabilecek en açık diyafram değeri o lensin kalite ve fiyatına da doğrudan etki edecektir. Bir DSLR fotoğraf makinesinde diyaframı kontrol ederek fotoğraf çekebilme için diyafram öncelikli (A ya da Av modu) yahut tam manuel modu (M) kullanmak gerekir.


Hangi Diyafram Değerleri Kullanılmalı

Peki DSLR fotoğraf makinemizle çekim yaparken hangi diyafram değerlerini kullanmamız gerekir? Burada önemli olan bizim hangi ışık koşullarında ve ne amaçla fotoğraf çektiğimize göre değişir. Ama genel olarak şu prensipleri ortaya koymak mümkündür:

*Eğer arka planı öldürmek ve odaklandığımız objeyi ön plana çıkarmak istiyorsak açık diyafram değerleri kullanmalıyız.
*Loş ve karanlık ortamlarda çekim yaparken net sonuçlar elde edebilme için açık diyafram kullanmalıyız.
*Manzara ya da gece fotoğrafları çekerken en keskin (sharp) ve net kareleri elde etmek için diyaframı kısarak f/8.0 ile f/16 arası kapalı diyafram değerlerini kullanmalıyız.

Son olarak bir lensin en keskin sonuçları verdiği değerler, lensin en düşük diyafram değerinin 2-3 tam stop üstü diyafram değerleridir. Örnek verecek olursak, minimum f/4.0 diyafram değerine sahip bir lens için en keskin sonuçlar f/8.0 ile f/11 aralığında olacaktır.

Işığınız bol olsun…


Kaynaklar:

http://www.wikipedia.com
http://www.birkarefotograf.com
http://cafenohut.blogspot.com.tr
http://www.exposureguide.com