Mükemmel Bilgisayar Beyin: Aynı anda birden fazla görev verildiğinde de mükemmel mi?

16.05.2017
• Biyoloji • Bilim

Bilgisayarınızda rapor yazarken telefonunuz çaldı ve konuşmaya başladınız, hem konuşup hem de rapor yazmaya devam ediyorsanız veya ders çalışırken aynı zamanda akşam gideceğiniz partiyi düşünüyorsanız beyniniz nasıl çalışıyor, bunların hepsini aynı verimlilikte yapmaya devam edebiliyor mu? Aşağıda bununla ilgili yapılan bir araştırmanın sonuçlarını okuyabilirsiniz.


Beynimizin birden fazla görevi aynı anda yapmaya çalıştığında, verimliliğinin düştüğünü gösteren bir çalışma yapıldı. Yapılan araştırma, birden fazla görevin aynı anda yerine getirilmeye çalışılması, beynimizdeki farklı faaliyet türlerinin ve merkezlerinin, birbirlerinin çalışmasını olumsuz etkilemesinden kaynaklanabileceğini gösteriyor.


Araştırmacılar, deney sonuçlarının beynimizin aynı anda birçok görevi tamamlamaya çalışmaktan çok, aynı anda tek bir görev üzerinde çalışmanın daha verimli olduğunu gösteriyor.


Yapılan çalışmada, araştırmacılar, beyinde bilgi toplama ve onu anlamlandırma süreci kesintiye uğradığında neler olduğuna bakmak istediler. Bilim adamları, seçilen katılımcıların "Star Wars", "Indiana Jones" ve "James Bond" filmlerinden kısa bölümler izlerken beyinlerini taradı.




Normalde, bir filmi izlerken olduğu gibi zaman içinde meydana gelen bir dizi olayı anlamak için beyin, olaylar hakkındaki bilgileri toplamalı ve bu bilgileri anlamlandırmalıdır. Bununla birlikte, bir kişi olayların dizisiyle ilgisi olmayan başka bir şeye dikkat etmeye başladığında, bilgi toplama ve anlamlandırma işlemi beyinde kesintiye uğrar. Mesela, 5 Mayıs tarihli “Human Brain Mapping” dergisinde yayınlanan farklı bir araştırma, gerçek hayatta insanların reklam arasına giden bir TV şovunu reklamlar bittikten sonra kaldığı yerden hatırmaya çalışmasının çok çaba gerektirdiğini ortaya çıkardı.


Araştırmacılar, katılımcılardan seçilen üç filmden 6.5 dakikalık kısa bölümler izlemelerini istediler. Katılımcılar ilk önce " James Bond " filminden 6.5 dakika, "Indiana Jones" filminden 6.5 dakika ve "Star Wars" filminden 6.5 dakika izlediler.


Araştırmacılar, farklı bir zamanda katılımcılara yine aynı filmlerden 6.5 dakikalık bölümler gösterdiler. Ancak, bu sefer filmlerden alınan 6,5 dakikalık bölümleri 50 saniye uzunluğunda parçalara ayırdılar. Katılımcılar, hazırlanan bu kısa parçaları dönüşümlü olarak izlediler. Örneğin, önce "Bond" filminin 50 saniyesini, ardından "Indiana Jones" filminin 50 saniyesini, ardından "Star Wars" filminin 50 saniyesini izledi. Bu şekilde her parça sona erdiğinde diğer filmin 50 saniyelik parçasını izleyerek tüm filmlerden alınan 6,5 dakikalık bölümler tamamlanana kadar izlemeye devam ettiler.


Fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme (fMRI) ile yapılan beyin taramaları, parçalara ayrılmış fimleri birleştirmeden sorumlu olan beynin ilgili kısımlarının, filmleri 6.5 dakikalık kesintisiz aralıklarla izleyen katılımcılarda daha etkili çalıştığını gösterdi. Daha kısa parçalara ayrılmış ve dönüşümlü olarak karışık izlenen filmleri birleştirmede beyin çok daha fazla enerji harcayarak daha verimsiz çalıştığı yapılan tarama sonuçlarından anlaşıldı.


Yapılan çalışmada elde edilen bulgular, beynin sadece bir görevi tamamlamaya çalışırken, aynı anda birden fazla görevi tamamlamaya çalışmasından çok daha verimli çalıştığını ortaya çıkardı. Bu çalışmayı yapanlardan, Finlandiya'nın Helsinki şehrindeki Aalto Üniversitesi'nde Doçent olan Iiro Jääskeläinen, aynı süre içinde birden fazla görevi eşanlı olarak tamamlamaya çalışma tuzağına düşmenin kolay olduğunu söyledi. Ayrıca bu durumda Jääskeläinen, "Birden fazla görevi tamamlamada beklenen ilerleme sağlanamazsa beyinde bu yetersizlik hissinin oluşmasına neden oluyor. Birden fazla görevin aynı zamanda tamamlanmaya çalışılması kişinin konsantrasyonunu olumsuz etkilediği gibi strese de yol açıyor, uzun süreli stres de sağlıklı düşünmeyi ve hafızayı olumsuz etkiliyor.” diye ekledi.


Kaynak: www.livescience.com