Şahmeran Efsanesi

28.08.2017
• Nedir • Ilginc

Efsaneye göre, olay Tarsus' ta geçmektedir. Bir zamanlar Cemşab adında genç bir adam varmış ve bir gün bal almak için girdiği bir kuyuya düşer ve kazara yeraltı mağarasına geçer ve umutsuzluk içinde uyur. Gözlerini açtığında kendini birçok yılanla kuşatmış bulur. Dehşete düşer, gözlerini kapar ve bunun bir rüya olmasını ister. Cesaretini toplayıp gözlerini açtığında yarım kadın ve yarım yılan şeklinde güzel bir kadın görür. O, insanlık tarihinin birçok sırrını bilen, sonsuz yaşamı ve derin bilgeliği olan Yılan Kraliçesi olan Şahmeran'dır.




Şahmeran, genç adamı konuk olarak kabul ederek, onun insanlara yerini söyleyeceğinden korkar. Ona, insanlığın geçmişi hakkında, yıllarca, büyük keyif aldığı hikayeleri ve tıp ilminin inceliklerini anlatır. Birbirlerine aşık olur ve birbirlerini çok severler. Ancak bir gün Cemşab ailesinin yanına dönmek ister. Şahmeran onu bir şartla serbest bırakacağını söyler. Nerede yaşadığını kimseye söylemeyecekti. Ve başkalarının huzurunda yıkanmamasını söyler; aksi takdirde sırrı açığa çıkacaktı, çünkü Cemşab'ın cildi yılan derisine dönüşmüş ve pullarla kaplamıştı. Cemşab şartı kabul eder ve ailesine döner.

Sırrını bir süre ülkesinin padişahı çok hastalanana dek yıllarca saklar. Vezir, tek tedavinin Şahmeran eti yemek olduğunu ve yerini bilen bir kişi bulmak için ülkenin dört bir yanına haberler salar ve askerler gönderir. Esasında, padişahı çok umursayan biri değildir ama Şahmeran'ın etini yiyerek dünyanın sırlarını ve uzun ömürlülüğünü kazanmak isteyen bir adamdır. Akıllı bir adamdır ki , Şahmeran'ın yerini bilen biri bulmak için insanların suya ya da hamamlara grup halinde gitmelerini emreder. Cildinde yılan pulları bulunmasında dolayı Cemşab bir süre sonra yakalanır. Ve Şahmeran'ın yerini söylemk zorunda bırakılır.

Şahmeran yakalanır padişahın sarayına getirilir ve Cemşab ile tekrar karşılaşır. Şahmeran, sırrını ifşa ettiği için çok suçlu, utanmış ve üzülmüş görüdüğü sevgilisi Cemşab'ı yine de teselli eder. Bilgisini ve sırlarını sevgilisine iletmek için gizli bir planı vardır ve kuyruğundan yiyen kişinin tüm sırlarını ve bilgeliğini kazanacağını, vücudundan yiyenin iyileşeceğini ve başından yiyen kişinin de anında öleceğini söyler. Bunun üzerine, vezir kılıcıyla üç parçaya ayırıp parçaları hemen pişirmesini emreder. Et pişince vezri kuyruktan yer; Cemşab suçlu ve utanmış bir şekilde başından yiyerek adeta intihar eder, ve padişah da bedeninden yer. Şahmeran'ın bilge planı işe yarar ve aslında tersi doğurdur. Vezir anında ölür, padişah iyileşir ve Cemşab Şahmeran'ın bütün sırlarını ve bilgeliğini edinir ve bitkilerin ve ağaçların hangi hastalığa iyi geldiğini söyleyen efsanevi doktor ve eczacı olan Lokman Hekim olur. "

Padişah da Cemşab'ı veziri yapar.

Ve efsanaye göre Şahmeran'ın öldürüldüğünü yılanlar o günden beri bilmemektedirler. Tarsus'un, Şahmeran'ın öldürüldüğünü öğrenen yılanlar tarafından bir gün istila edileceği rivayet edilir.


Şahmaran Anadolu'nun her yerinde yaygın olan bir semboldür. Resimleri genç kızların ve kadınların oda duvarlarında dahi bir zamanlar bulunurdu, özellikle de güney ve güneydoğu bölgelerinde asılmıştır. Bugüne kadar Anadolu Türk Müslümanlarının folklor ve inanç sisteminde Şahmeran'ın hayatta kalmasını görmek oldukça şaşırtıcıdır. Bunun çeşitli sebepleri mutlaka vardır. İranlılara döndüğümüzde hikayenin de söylendiği yerde, Şahmeran'ın erkek figür olarak tasvir edildiğini görürüz. İkincisi, yarım insan yılan figürü, Doğu kültürün mitolojisinde önemli bir yeri vardır. Erkek olanlarına Erbüke, kadın olanlarına İşbüke denir ve yeryüzünde yaşayan ve her şeyin sırlarını bilen bir Anne yılan tarafından yönetilir.