Siroz Nedir, Neden Olur, Tedavisi
Siroz Nedir, Neden Olur, Tedavisi Nasıldır?
Karaciğerde zaman içinde bazı nedenlerden dolayı hasarlar meydana gelir, hasarlar büyüyene kadar genellikle siroz herhangi bir bulgu veya belirtiye sahip değildir. Zaman içinde yara dokusu belirir. Karaciğerdeki yara dokusu normal, sağlıklı dokunun yerine geçtiğinde siroz gelişir. Sağlıklı hücreler uzun bir süre zarfında, genellikle yıllarca hasar gördükten sonra siroz ortaya çıkar.
Çeşitli nedenlerden dolayı meydana gelen yara dokusu, karaciğeri yıpratır ve sertleştirir ve bir süre sonra organ fonksiyonunu yerine getirmemeye başlar.
Yara dokusu karaciğere giren geniş damarı (portal damar) etkileyerek, kanın karaciğere girmesini engeller veya zorlaştırır. Kısaca alkol, sarılık, toksik maddeler ve benzeri nedenlerden dolayı karaciğerde bir daha tedavi edilemez bir şekilde hasarlar oluşmasına siroz denilmektedir.
Kan, portal damara geri döndüğünde, dalağa gidebilir ve o organ da başka sorunlar meydana getirebilir.
Aşağıda karaciğerin fonksiyonları başlığı altında bulabileceğiniz bir çok fonksiyon yerine getirilememesi ölümcül sonuçlara yol açabilmektedir.
Siroz Tedavisi
Karaciğer nakli dışında siroz tedavisi yoktur, ancak siroza neden olan herhangi bir rahatsızlığı tedavi ederek siroz yavaşlatılabilir.
Siroz Belirtileri ve İşaretleri:
- Yorgunluk
- Kolay İç kanama
- Vücutta zedelenme
- Kaşınan cilt
- Ciltte ve gözlerde sarı renk değişikliği (sarılık)
- Karında sıvı birikimi (asit)
- İştah kaybı
- Mide bulantısı
- Bacaklarda şişme
- Kilo kaybı
- Karışıklık, uyuşukluk ve bulantı dili (hepatik ensefalopati)
- Ciltte örümcek ağı şeklinde kılcal kan damarları belirmesi
- Ellerin avuç içlerinde kızarıklık
- Erkeklerde testis atrofisi
- Erkeklerde meme büyüme
Ne zaman bir doktora görünmelisiniz
Yukarıda belirtilen belirtilerden herhangi birine sahipseniz hemen bir doktora görünün.
Siroz Neden Olur
Çok çeşitli hastalıklar ve durumlar karaciğere zarar verip siroza neden olabilir. En yaygın nedenleri şunlardır:
- Kronik alkol kullanımı
- Kronik viral hepatit (hepatit B ve C)
- Karaciğerde biriken yağ (alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı)
- Toksik Maddelere Maruz Kalma
Sirozun olası diğer nedenleri:
| Vücudun demir birikimi (hemokromatosis) |
| Kistik fibroz |
| Karaciğerde biriken bakır (Wilson hastalığı) |
| Kötü oluşturulan safra kanalları (biliyer atrezi) |
| Kalıtsal şeker metabolizmas ı bozuklukları (galaktozemi veya glikojen depo hastalığı) |
| Genetik sindirim bozukluğu (Alagille sendromu) |
| Vücudunuzun bağışıklık sisteminin neden olduğu karaciğer hastalığı (otoimmün hepatit) |
| Safra yollarının yok olması (primer biliyer siroz) |
| Safra yollarının sertleşmesi ve skarlanması (primer sklerozan kolanjit) |
| Enfeksiyon (Schistosomiasis gibi) |
| Bazı ilaçlar (Metotreksat gibi) |
Siroz Komplikasyonları
Bir hastalığın devamı sırasında, o hastalığın neden olduğu diğer başka hastalıklara veya istenmeyen patolojik olaylara komplikasyon denir.Sirozun komplikasyonları aşağıdakileri içerebilir:
Kan akışıyla ilgili komplikasyonlar:
Karaciğer besleyen damarlarda yüksek tansiyon (portal hipertansiyon) .
Siroz, kan akışını karaciğer vasıtasıyla yavaşlatır; böylece bağırsaktan ve dalaktan karaciğere kan getiren damar basıncını arttırır.
Bacaklarda ve karında şişme.
Portal hipertansiyon bacaklarda (ödem) ve karında (asit) sıvı birikmesine neden olabilir. Ödem ve asit de karaciğerin albümin gibi belirli kan proteinlerinden yeterince yararlanamamasından kaynaklanabilir.
Dalağın genişlemesi (splenomegali) .
Portal hipertansiyon dalakta değişikliklere neden olabilir. Kanınızdaki azalmış beyaz kan hücreleri ve plateletler, portal hipertansiyon ile birlikte görülen bir siroz belirtisi olabilir.
Kanama.
Portal hipertansiyon, kanın küçük damarlara yönlendirilmesine neden olabilir, bu da bunların boyutlarını arttırıp varis haline gelmesine neden olur. Ekstra yük tarafından sıkıştırılan bu küçük damarlar patlayabilir ve ciddi kanamalara neden olabilir. Hayatı tehdit eden kanama en sık alt özofagusta (özofageal varisler) veya midede (gastrik varislerde) damarlardaki rüptür olduğunda ortaya çıkar. Karaciğer yeterli pıhtılaşma faktörü sağlayamazsa, kanamaya devam etmeye de katkıda bulunabilir. Bakteriyel enfeksiyonlar kanamanın sık görülen bir tetikleyicisidir.
Sirozun Diğer komplikasyonları:
Enfeksiyonlar
Sirozunuz varsa, vücudunuz enfeksiyonlarla savaşmakta güçlük çekebilir. Asitler ciddi enfeksiyon olan spontan bakteri peritonitine neden olabilir.
Yetersiz beslenme
Siroz karaciğeri bozduğundan vücudunuzun besin maddelerini işlemeyi daha zor hale gelebilir, bu da halsizlik ve kilo kaybına neden olabilir.
Beyinde toksinlerin oluşması (hepatik ensefalopati)
Sirozla hasar gören bir karaciğer, toksinleri kanından temizleyemez ve sağlıklı bir karaciğer canını alamaz. Bu toksinler daha sonra beyinde birikebilir ve zihinsel karışıklığa ve konsantrasyon zorluğuna neden olabilir. Hepatik ensefalopati belirtileri, bilişteki yorgunluk ve hafif bozukluklardan yanıt alınamama veya komaya kadar değişebilir.
Sarılık
Sarılık, hastalıklı karaciğer kandan bir kan atığı ürünü olan bilirubini yeterince kaldırmadığında ortaya çıkar. Sarılık, cildin ve beyazların sararmasına ve idrarın koyulaşmasına neden olur.
Kemik hastalığı
Bazı siroz hastalarında kemik gücü kaybedilir ve kırık riski daha yüksektir.
Karaciğer kanseri riski
Karaciğerde oluşan karaciğer kanseri gelişen insanların büyük kısmında siroz vardır.
Akut kronik karaciğer yetmezliği
Bazı insanlar çoklu organ yetmezliği yaşar. Araştırmacılar bunun bazı insanlarda siroz gösteren belirgin bir komplikasyon olduğuna inanıyor ancak sebepleri tam olarak bulunamadı.
Karaciğerin Fonksiyonları
Karaciğer kandaki çoğu kimyasal maddenin seviyesini düzenler ve safra adı verilen bir madde üretir. Safra yağları parçalamaya, daha fazla sindirim ve emilim için hazırlamaya yardımcı olur. Karın ve bağırsaklardan çıkan kanların tamamı karaciğerden geçer. Karaciğer bu kanı işler parçalar, vücudu dengeler ve vücut için gerekli besin maddelerini üretir. Aynı zamanda kandaki ilaçları vücudun kullanması için kolay formlara dönüştürür. Karaciğerin birçok hayati fonksiyonu vardır.
Bilinen bazı işlevler şunlardır:
Sindirim sırasında atıkları uzaklaştırmak ve ince bağırsak yağlarını parçalamaya yardımcı olan safra üretimi
Kan plazması için belirli proteinlerin üretimi
Vücutta yağ taşımaya yardımcı olan kolesterol ve özel proteinlerin üretimi
Glikozu gerektiğinde depolar ve ya serbest bırakır
Demir içeriğini kullanmak için hemoglobinin işlenmesi (karaciğer demir depolar)
Zararlı amonyakın üreye dönüştürülmesi (üre, idrarda atılan protein metabolizmasının son ürünlerinden biridir)
İlaçların ve diğer zararlı maddelerden kanın temizlenmesi
Kan pıhtılaşmasını düzenleme
Bağışıklık faktörlerinin üretilmesi ve bakterilerin kan dolaşımından uzaklaştırılması yoluyla enfeksiyonlara direnir
Bilirubinin temizlenmesi (eğer bilirubin birikmesi varsa, cilt ve gözler sarıya dönüşür)
Karaciğer Sağlığını Koruma Yolları İçin Bakınız: http://cozumpedia.com/karaciger-sagligi-icin-neler-yapmaliyiz
Fotoğraflar: Medicinenet