Stalker ve Stalking Nedir?

Stalking, bir şahsın veya bir grubun başka bir şahsa karşı istenmeyen veya takıntılı bir davranışta bulunarak dikkat çekmesidir. Bunu yapan kişiyede stalker denmektedir. Stalking, davranışları taciz ve yıldırma ile ilgilidir ve kurbanı şahsen takip etmek veya onları izlemek içerebilir. Stalking terimi, psikiyatri ve psikoloji alanlarında bazı farklı tanımları bulunmaktadır. Dünyada bazı yasal düzenlemelerle ceza gerektiren bir suç olarak kullanılmaktadır.

ABD Ulusal Suçlarla Mücadele Merkezi tarafından 2002 yılında yayınlanan bir rapora göre, " doğrudan veya dolaylı olarak tehlike oluşturan veya kurbanı korkuya kaplayan iki insan arasında istenmeyen herhangi bir temas stalking olarak değerlendirilebilir" şeklinde ifae etmiştir.

Stalker kelimesi 16. yüzyıldan beri "sinsice dolaşan tip" ya da "yasak yere giren kimse" anlamında kullanılmış olup, 20. yüzyılda medya tarafından başkalarını rahatsız eden veya taciz eden kişileri tarif etmek için kullanmaya başladı. Başlangıçta belirli referanslarla "Takıntılı" olarak isimlendirildi. Zaman geçtikçe, stalking anlamı değişti ve eski eşlerin taciz etmesi anlamına kaydı. "Bir kişinin tekrar tekrar istenmeyen müdahaleleri ve iletişimleri uyguladığı bir takım davranışlar" olarak ta tanımlanmıştır.

Günümüzde Stalking, gerçek hayatta veya sosyal medya da başka bir kişiyi izlemek ve/veya rahatsız etmek gibi kasıtlı ve tekrarlanan davranışlar olarak tanımlanmaktadır. Genellikle tek bir eylemi içeren diğer suçlardan farklı olarak, stalking, belirli bir süre boyunca gerçekleşen bir dizi eylemdir.

Stalking, dünyanın birçok yerinde yasadışı olmasına rağmen, bilgi toplamak, telefonda birini arama, hediye gönderme, e-posta gönderme veya anlık ileti gönderme gibi takip etmeye katkıda bulunabilecek bazı eylemler bu davranışın dışındadır. Kelimenin tam manasıyla tacizin yasal tanımını ihlal ettikleri zaman yasadışı olurlar.
Metin, yazı gönderme gibi bir eylem genellikle yasadışı değildir, ancak istemeyen bir alıcıya sıklıkla tekrarlandığında yasadışı olur. Bununla ilgili İngiltere de ki uygulama, olayın sadece iki kez gerçekleşmesi gerektiğini belirtirken, takipçinin davranışlarının kabul edilemez olduğunun farkında olması gerektiğinide şart koşmaktadır.

Psikoloji, Stalker ve Stalking İlişisi

Stalker olarak nitelendirilen insanlar, başka birinin bunları sevdiğine (erotomani) veya kurtarmaya ihtiyaç duyduklarına dair yanlış bir inanca sahip olmakla suçlanabilirler. Stalking bazen telefonda arama, hediye gönderme veya e-posta gönderme gibi kendileri yasal olabilen bir dizi eylemin birikiminden oluşabilir. Stalkerler kurbanlarını korkutmak için tehditler ve şiddet de kullanabilirler. Ayrıca, vandalizm ve mülke zarar verebilir veya daha çok korkutmak amacıyla fiziksel saldırılar düzenleyebilirler. Cinsel tacizler daha az yaygındır.

Stalker Türleri

Psikologlar çoğunlukla bu bireyleri iki kategoriye ayırır: psikotik (psişik) ve psikotik olmayan.
Stalkerler, sanrılı bozukluk, şizoaffektif bozukluk veya şizofreni gibi önceden var olan psikotik bozukluklara sahip olabilirler.
Çoğu stalkerlar, psikotik değildir ve majör depresyon, uyum bozukluğu veya madde bağımlılığı gibi çeşitli bozukluklar veya nevrozlar ve ayrıca Eksen II kişilik bozuklukları (antisosyal, sınırda kalma, bağımlılık, narsisistik veya paranoidlik gibi davranışlar) sergileyebilirler. Bazılarında "saplantı" belirtileri ve bazı obsesif kompulsif kişilik bozukluğu karakteristik olabilir.

Psikotik olmayan stalkerlar; öfke, düşmanlık, suçlamanın izlenmesi, takıntı, bağımlılık, küçültme, inkar ve kıskançlık gibi çeşitli psikolojik faktörlerden etkilenebilir. Tersine, daha yaygın olduğu gibi, takipçinin mağdura karşı antipatik bir hisi yoktur, yalnızca kişiliklerinde veya toplumlarının normlarındaki eksiklikler nedeniyle yerine getirilemeyen bir özlem vardır.

Stalkerlar Hakkında Bir Çalışma

Stalker hakkında yapılan bir çalışmada Mullen ve arkadaşları (2000) beş tip takipçi olabileceğini ifade ettiler: Reddedilen stalkerler reddini tersine çevirmek, düzeltmek veya intikam almak için kurbanlarını takip eder (örneğin, boşanma, ayrılma, fesih) .
Bıkkın serseriler , mağdurlara yönelik bir şikâyet duygusuyla, özellikle mağduru korkutmak ve sıkıntı vermek arzusuyla motive olurlar.
Yakınlık arayanlar , kurbanlarıyla samimi, sevgi dolu bir ilişki kurmaya çalışırlar. Bu tür takipçiler sıklıkla kurbanın uzun süredir aranan bir ruh eşi olduğuna ve onlar birlikte olması gerektiğine inanırlar. Platonik aşıklar, zayıf sosyal ilişki, iyi kur yapabilme becerisinden yoksun olmalarına rağmen, samimi bir ilişki kurma isteğiyle aşık oldukları kişileri etkilmeye çalışırlar. Genellikle bu kişilerin kurbanları başkalarıyla yakın ilişki içerindendir. Saldırgan stalkerler mağdurun üzerine casusluk yaparlar ve kurban üzerinde genellikle cinsel saldırı planlarlar.