Türkiye'de İnternet'in Tarihçesi
BBS (Bulletin Board System) internetin başlangıç tarihindeki ilk noktasını oluşturur. Aslında BBS, herhangi bir mutfakta veya işyerinde bulunan mesaj panosunun dijital versiyonudur da denilebilir. BBS, bir ağ üzerinde kullanıcıların birbirlerine mesaj bırakmalarını, karşılıklı mesajlaşmasını ve dosya paylaşımını sağlamak için kullanılan bir bilgisayar veya bir uygulamadır. Ağ üzerinde kurulan birkaç bilgisayar ile kullanıcıların birbirleriyle mesajlaşabildiği veya farklı ağlardaki kullanıcıların çevirmeli modem ile birbirlerine bağlanarak mesajlaşabildiği veya dosya paylaşımı yapabildiği internetin atası sayılabilecek sistemlere verilen addır. BBS’ler bugünkü internetten farklı olarak henüz grafik arabirimleri gelişmediği için metin tabanlı olarak ortaya çıkmış sistemlerdir.
Dünya’da ilk BBS, Amerika’da Ward Christensen and Randy Suess tarafından 1978’de kurulmuştur. Bu dönemde ARPANET’de faaliyettedir fakat Amerikan Savunma Bakanlığı tarafından belirlenen kurumların dışındakilerin kullanımına kapalı bir sistemdir.
BBS’ler belli bir süre sonunda slip bağlantı yöntemlerini kullanarak bugünkü internet web sayfalarına dönüşmüşlerdir. Türkiye’de ilk BBS, 1990’da Boğaziçi Üniversitesi Engineering Society kulübünün bir alt kurulu olan SoftCom (Software and Computing) kurucu üyeleri olan Remzi Şemsettin Türer, Tolga Yurderi ve Atıf Ünaldı tarafından kuruldu. Sisteme SoftCom BBS adı verildi. SoftCom BBS, Remote Access 1.0 üzerinde kurulup çalıştırılmaya başlanmıştır. BBS’nin Türkiye’ye getirilmesi ve kurulabilmesi için yurtdışı BBS operatörlerinden destek alınmıştır. Özellikle İsveç ve Yunanistan BBS operatörlerinden 2400 Bps’lik bir modem ile 7 MB gibi bir dosya saatler süren bir bağlantı sonrası indirilerek sistem Türkiye’ye getirilebilmiştir. O dönemde yurtdışı bağlantı ücretlerinin yüksek olması sistemin maliyetini arttırmıştır. Boğaziçi Üniversitesi’nin desteğiyle sistem Türkiye’ye maledilebilmiştir.
BBS’ler metin tabanlı olup, sisteme görsellik kazandırabilmek için ASCII ekranlardan yararlanıyorlardı. Bu ekranlar aslında günümüzde televizyonlarda kullanılan teletex ekranlarına çok benzerlerdir.
BBS’nin internet bağlantısı kurulduktan sonra tüm Türkiye’ye TRT 1 üzerinden verilen bir röportajla duyurulmuştur. Bu duyurudan sonra sistemin abone sayısı hızla artmıştır.
SoftCom BBS tarafından konfigüre edilen Remote Access ilk olarak İstanbul BBS, sonraları da Doruk BBS tarafından kullanıldı. 1990 1995 yılları arasında BBS’ler internet dünyasıyla daha iç içe hale gelmişlerdir. Bu gelişmeler SoftCom’u Türkiye’nin ilk internet servis sağlayıcısı olarak sayılan Anadolu.Net’e dönüştürdü. Anadolu.Net internet servis sağlayıcı durumuna dönüşse de başlarda BBS’lerin mantığıyla işledi. Slip bağlantı yoluyla bağlanan kullanıcılar e-postalarını yollayıp kendi aralarında mesajlaşabiliyorlardı.
Anadolu.Net, kurulduğu ilk dönemlerde her gün akşamları Amerika’da bulunan UUNET’e bağlanarak kullanıcı e-postalarını senkronize edebiliyordu. Bunun nedeni yurt dışı bağlantı ücretlerinin o dönemlerde oldukça yüksek maliyetli olmasıydı.
Anadolu.NET’den sonra IBM, SuperOnline, PrizmaNET gibi bir çok internet sağlayıcı kuruldu.
2000 yılına gelindiğinde internet kullanıcı sayısı 1 milyon 785 bine ulaşmıştı. Bu yıldan sonra internet kullanıcı sayısı %100 gibi bir oranla hızlı bir artışla 2003 yılında 7,5 milyon kullanıcıya erişiştir.
Kullanıcıların internete bağlanma alışkanlıkları oluşmaya başladığı yıllarda 24 milyon kullanıcının yüzde 86’sı her gün internete giriyorlardı. Yüzde 13’lük bir kısmı da haftada bir ya da birkaç kez internete giriyorlardı.
Not: Bu yazı Atıf Ünaldı’nın sayfasında yer alan İnternetin kısa tarihçesi yazısından ve yazıda yer verdiği Remzi Şemsettin Türer ile yapılan söyleşiden derlenmiştir.
Yıllara Göre Sabit telefon, cep telefonu ve internet kullanıcı sayıları
Yıllar Sabit Telefon Cep Telefonu İnternet Kullanıcı
| 1998 | 16 959 500 | 3 382 137 | 229 885 |
| 1999 | 18 054 047 | 7 562 972 | 436 610 |
| 2000 | 18 395 171 | 14 970 745 | 1 629 156 |
| 2001 | 18 904 486 | 19 502 897 | 1 619 270 |
| 2002 | 18 914 857 | 23 323 118 | 1 309 770 |
| 2003 | 18 916 721 | 27 887 535 | 906 650 |
| 2004 | 19 125 163 | 34 707 549 | 1 474 590 |
| 2005 | 18 978 223 | 43 608 965 | 2 248 105 |
| 2006 | 18 831 616 | 52 662 709 | 3 180 580 |
| 2007 | 18 201 006 | 61 975 807 | 4 842 798 |
| 2008 | 17 502 205 | 65 824 110 | 5 804 923 |
| 2009 | 16 534 356 | 62 779 554 | 8 849 779 |
| 2010 | 16 201 466 | 61 769 635 | 14 443 644 |
| 2011 | 15 210 846 | 65 321 745 | 22 371 441 |
| 2012 | 13 859 672 | 67 680 547 | 27 649 055 |
| 2013 | 13 551 705 | 69 661 108 | 32 613 930 |
| 2014 | 12 528 865 | 71 888 416 | 41 272 940 |
| 2015 | 11 493 057 | 73 639 261 | 48 617 291 |
| 2016 (Haziran) | 11 248 495 | 73 650 996 | 55 305 748 |
| Kaynak: TÜİK, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu | |||
| Source: TurkStat, Ministry of Transport, Maritime Affairs and Communications, Information and Communications Technologies Authority | |||