Uzay Anlaşması ve Maddeleri

10.09.2017
• Nedir • Ilginc • Tarih

Dış Uzay Anlaşması

İngilizce adı outer space treaty olan Dış Uzay Anlaşması , Ay ve diğer Gök Cisimcikleri dahil, dış uzayın araştırılması ve kullanılmasında Devletlerin Faaliyetlerini Yöneten İlkeler Antlaşmasıdır .

Antlaşma, Ocak 1967'de üç devlet (Rusya Federasyonu, İngiltere ve Amerika Birleşik Devletleri) tarafından imzaya açıldı ve Ekim 1967'de yürürlüğe girdi.

Türkiye bu anlaşmayı Ocak 1967 de imzalamıştır ve Mart 1968 de onaylamıştır.

Toplam 107 ülke anlaşmayı imzalamış ve onaylamıştır, diğer 23 ülke de anlaşmayı imzaladı ancak onaylamayı tamamlamadı.

Dış Mekan Anlaşması, uluslararası alanda aşağıdaki ilkeler de dahil olmak üzere temel bir çerçeve sağlar. Bu anlaşma uluslararası uzay hukukunun temelini oluşturan bir antlaşmadır.

Dış Uzay Anlaşması Maddeleri

  1. Uzayın keşfi ve kullanılması, tüm ülkelerin menfaatleri ve çıkarları için gerçekleştirilecek ve sahipliği tüm insanların olacaktır.
  2. Dış Uzay, bütün Devletler tarafından keşfedilmek ve kullanılmak için özgürdür;
  3. Dış Uzay, egemenlik, edinme, kullanım veya işgal etme ve başka herhangi bir iddiayla bir ulus tarafından el konulamaz ve kendisine mâl edilemez.
  4. Devletler, yörüngelere veya gök cisimlerine nükleer silahlar veya başka bir kitle imha silahı koyamaz veya onları herhangi bir başka şekilde dış uzaya gönderemez;
  5. Ay ve diğer gök cisimleri münhasıran barışçıl amaçlar için kullanılacaktır;
  6. Astronotlar insanlık elçisi olarak görülmelidir;
  7. Devletler, gerek hükümetleri tarafından gerek ülkenin sivil toplum kuruluşları tarafından yürütülen tüm ulusal uzay etkinliklerinden bizzat sorumlu olacaktır;
  8. Devletler, kendi uzay nesnelerinden kaynaklanan hasarlardan sorumludurlar;
  9. Devletler, uzay ve gök cisimlerine zarar veren kirletici faaliyetlerden uzak durmak zorundadır.

Bu anlaşmayı aşağıdaki anlaşmalar takip etmiştir:

  • 1968 Kurtarma Anlaşması.
  • 1972 Uzay Sorumluluk Anlaşması.
  • 1976 Kayıt Anlaşması.
  • 1979 Ay Antlaşması, Dış Uzay Antlaşması'nın takibi anlamına geliyordu ancak, yörünge uzay uçuşu imkânı olan herhangi bir uzay aracı ülkesi tarafından onaylanamadı.

Birleşmiş Milletler Uzayın Huzurlu Kullanımları Komitesi (COPUOS) , bu antlaşmaları ve uzay yargılama alanındaki diğer soruları denetlemektedir.


Umarım insanlık bir gün dünyanın sınırlarından dışarı çıkabilir ve o gün geldiğinde bu hükümlere uyabilir.